هه‌ له‌ لام بۊد گومد کردم “سعید عبادتیان”

عید عبادتیان متخلص به بانان متولد 16 تیر 1342 در گواور گیلانغرب از شاعران کرد اهل ایران، و از پیشگامان شعر کردی جنوبی است.

اشعار سعید عبادتیان مملو از آرایه‌های ادبی به منظور توصیف طبیعت و استعاره‌های طبیعت‌گرایانه است. به همین دلیل از سعید عبادتیان به عنوان شاعری رمانتیک یاد می‌شود که از سنت شعر کلاسیک کُردی جدا شده و هم در معنا و هم در فرم متعارف شعر سنتی کردی جنوبی دست به نوآوری و ابتکار زده‌است. سبک شعری عبادتیان همچنین با موسیقی پیوند خورده و سبکی غنایی به‌شمار می‌آید.

سعید عبادتیان چندین شعر از فدریکو گارسیا لورکا را نیز از متن فارسی به کردی جنوبی ترجمه کرده و به صورت آلبوم صوتی و نیز کتاب منتشر کرده‌ است. این ترجمه‌ها از روی متن برگردان احمد شاملو انجام گرفته‌ است.

یکی از سروده‌های ایشان را از کتاب هه‌ له‌ لام بۊد گومد کردم (درست در کنارم بودی، گمت کردم) باهم می‌خوانیم:

پابڕان

وه‌فره‌لۊله‌ و ڕێبه‌نانه‌و که‌س له‌ که‌س نه‌ێرێ خه‌وه‌ر

سووز سه‌رده‌ و زمسانه‌ و که‌س له‌ که‌س نه‌ێرێ خه‌وه‌ر

سا خسێه‌ باڵ مه‌رگ له‌ ڕۊ ده‌روه‌چه‌یل زنه‌ی

هه‌ر که‌سێ له‌ هه‌وڵ گیانه‌ و که‌س له‌ که‌س نه‌ێرێ خه‌وه‌ر

که‌س خه‌وه‌ر نه‌ێرێ وه‌ سووز له‌ شوون یاران قه‌دیم

دڵ که‌نینه‌ و پابڕانه‌ و که‌س له‌ که‌س نه‌ێرێ خه‌وه‌ر

هه‌ر چێ نووڕم که‌س نیه‌ناسم، گشتێ بێگانه‌س هه‌نین

ته‌رف تۊنن قه‌ومه‌گان و که‌س له‌ که‌س نه‌ێرێ خه‌وه‌ر

خه‌ێزه‌رانه‌یل بڵێن خه‌م دانه‌ له‌ ژێر وه‌فر

جه‌نگ زه‌ۊ و ئاسمانه‌ و که‌س له‌ که‌س نه‌ێرێ خه‌وه‌ر

توضیحی کوتاه در رابطه با زندگی سعید عبادتیان:

سعید عبادتیان در ۱۶ تیر سال ۱۳۴۲در گواور در شهرستان گیلانغرب در استان کرمانشاه به دنیا آمد. او تا ۵ سالگی به همراه خانواده‌اش زندگی روستایی داشته و از آن زمان به شهر گیلانغرب آمده و ساکن می‌شوند. عبادتیان در گیلانغرب از سال ۱۳۵۰ به دبستان مهرگان می‌رود. او تحت تأثیر فرهنگ شعر فولکلور کردی قرار گرفت و با تأثیرپذیری از مهارت پدرش در روایت داستان‌های حماسی و عاشقانهٔ کُردی و نیز دایی‌اش که نوازندهٔ شمشال بود، از سنین کودکی به شعر علاقه نشان داد. پایان دوران ابتدایی عبادتیان با وقوع انقلاب بهمن 1357 مصادف می‌شود و فضای سیاسی آن زمان سبب می‌شود وی نخستین شعر خود را در ۱۲ سالگی بسراید. عبادتیان از دههٔ ۶۰ خورشیدی به صورت جدی به فعالیت حرفه‌ای در زمینهٔ ادبیات پرداخته‌است. عبادتیان تخلص «بانان» را برای خود برگزیده است که در زبان کردی جنوبی به معنای آینده است. آثار وی تاکنون در قالب یک مجموعه به زبان فارسی یا زبان دیگری ترجمه نشده‌اند، با این حال چند شعر از وی به صورت پراکنده به فارسی ترجمه شده که می‌توان به ترجمهٔ شعر «گنجشک‌ها» توسط بابک دولتی اشاره کرد. همچنین تعدادی از اشعار عبادتیان توسط شهریار امینی به فارسی برگردانده شده‌است. وی در سال ۱۳۷۰ ازدواج کرد و به مدت ۲۸ سال کارمند امور عشایری گیلانغرب بود.

انتشارات دیباچه از سعید عبادتیان منتشر کرده است:

هه له لام بۊد، گومد کردم (درست در کنارم بودی، گمت کردم)

ساڵه‌یل له کیس چی (سال‌های از دست رفته)

ئه‌وریشم زامه‌گان (ابریشم زخم‌ها)

وا دره‌و که‌ن ده‌سه‌یل م (دستانم باد درو می‌کنند)