وحدت علم و دین در بازنمایی مفهوم خدا و ساز و کار آفرینش

انتشارات دیباچه منتشر کرد کتاب «وحدت علم و دین در بازنمایی مفهوم خدا و ساز و کار آفرینش» :

درآمدی بر فلسفه­ی علم و پیامدهای فلسفی کیهان­شناسی و نظریه­ی کوانتوم

آیا روش علمی، تنها راه رسیدن به حقیقت است؟ اگر جهان قانونمند است، خدا چگونه عمل می کند؟ این پرسش‌ها اساسی‌ترین پرسش‌هایی است که همواره بشر در پی یافتن پاسخ آن‌ها بوده؛ پرسش‌هایی از چیستی «رابطه انسان با طبیعت»، «رابطه خداوند با جهان» و …
در زیربنای علم، مجموعه‌ای از مسائل متافیزیکی وجود دارد که علم نمی‌تواند با هیچ آزمایش علمی، آنها را ثابت کند. ما نمی‌دانیم که چگونه خداوند ماده را وامی‌دارد تا از این قوانین پیروی نماید؟ علم می‌تواند به شما بگوید که قوانین فیزیکی چیستند، اما نمی‌تواند به شما بگوید که چرا این قوانین وجود دارند؟ علم نمی‌تواند به شما بگوید که چرا جهان وجود دارد؟
پیشرفت‌های آینده در علم نمی‌تواند تغییری در این محدودیت‌ها به وجود آورد. این محدودیت‌ها در سرشت علم تعبیه شده است. ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که علم، مسائل متافیزیکی و جهان‌بینی ما را حل کند. علم، بخش ارزشمندی از حیات بشر را تشکیل می‌دهد. اما مبنای کل حیات بشری شمرده نمی‌شود و علوم باید آگاهی‌شان را نسبت‌ به محدودیت‌هایشان و سوالاتی که نمی‌توانند پاسخ دهند و پرسش‌هایی که ظاهرا به‌هیچ‌وجه قادر به پاسخ‌دادن آن‌ها نیستند، افزایش دهند.
علم انسان، نتیجه‌ای از اطلاعات حاصل از محیط پیرامونی و فرآیند پردازش منطقی این اطلاعات و نظریه‌سازی بر اساس این اطلاعات است. در فرآیند تولید علم، تصمیمات انسان‌ها در قسمت نظریه‌سازی و اعتبار‌سنجی نظریه‌ها دخالت دارد. به ویژه، باورهای ابتدایی که در ذهن انسان‌ها نسبت به جهان وجود دارد، نقش تعیین کننده‌ای در چگونگی ساختن نظریات علمی و سپس اعتبار سنجی آنها ایفا می‌کنند. حتی تشخیص اینکه شواهد تجربی تا چه حد با نظریات ارائه شده سازگار یا ناسازگارند، به باورهای ابتدایی انسان‌ها وابسته‌ است.
رشد علم و باورهای انسان‌ها از طریق مواجهه‌ی دانش فرد با شواهد تجربی انجام می‌شود. انسان در هر مرحله از دانش که قرار داشته باشد، با تجربیاتی برخورد می‌کند که قادر به توضیح آن نیست و دانش او قدرت تبیین آنها را ندارد و حتی در تضاد با دانش او قرار دارند. این گونه تجربیات باعث می‌شوند که انسان برای رفع این ناسازگاری و تبیین تجربة پیش آمده، باورهای فردی و علمی خود را تغییر بدهد و نهایتا مجموعه‌ای از باورها و دانش سازگار با تجربیات ایجاد کند و دانش نوینی را به دست آورد. این مراحل به کرات رخ می‌دهند تا نهایتا دانش فرد کامل شود.
ما همان‌گونه که شاهد پیشرفت شگفت‌انگیز تحقیقات علمی هستیم، شاهد یک حرکت اساسی نیز در جهت کشف قوانین و فرآیندهای مختلفی هستیم که موجب وحدت واقعیت بنیادین جهان شده و فیزیک معاصر نمونه‌های شگفت‌آوری از آن را در اختیار ما می‌نهد. تلاش برای وحدت‌بخشی به چهار نیروی اساسی مادی ـ جاذبه، الکترومغناطیس، همکنش‌های هسته‌ای قوی و ضعیف ـ با موفقیت فزاینده‌ای روبه‌رو بوده ‌است. این وحدت‌بخشی می‌تواند کشفیات مربوط به قلمرو جهان ذرات را به‌خوبی با هم مرتبط ساخته و پرتو جدیدی بر مسئله‌ی منشاء پیدایش جهان و در نهایت منشاء قوانین ثابت حاکم بر تحول و تکامل جهان بیاندازد.